Polska Klasyfikacja Działalności stanowi fundamentalny system identyfikacji rodzajów działalności gospodarczej w Polsce. Wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dniem 1 stycznia 2008 roku, PKD 2007 dostosowała polską statystykę do standardów międzynarodowych, wyznaczonych przez Organizację Narodów Zjednoczonych. System ten umożliwia precyzyjne określenie profilu działalności przedsiębiorstwa, co ma istotne znaczenie zarówno dla celów statystycznych, jak i w procesie zakładania oraz prowadzenia działalności gospodarczej.
Struktura i znaczenie kodów PKD
PKD charakteryzuje się pięciostopniową strukturą hierarchiczną, co pozwala na dokładne sklasyfikowanie działalności gospodarczej. Poziomy te obejmują:
1. Sekcję – oznaczoną jednoliterowym symbolem, dzielącą ogólną zbiorowość na 21 grupowań odzwierciedlających podział pracy.
2. Dział – oznaczony dwucyfrowym kodem numerycznym, obejmujący 88 grupowań uwzględniających stopień prawdopodobieństwa i powiązania występujące w gospodarce narodowej.
3. Grupę – oznaczoną trzycyfrowym kodem numerycznym, zawierającą 272 grupowania uwzględniające proces produkcyjny, przeznaczenie produkcji oraz charakter usługi lub odbiorców.
4. Klasę – obejmującą czterocyfrowy kod numeryczny, wyodrębniającą 615 grupowań uwzględniających specjalizację procesu produkcyjnego lub usługowego.
5. Podklasę – oznaczoną pięciocyfrowym kodem alfanumerycznym, obejmującą 654 grupowania odzwierciedlające procesy charakterystyczne dla polskiej gospodarki.
Sprawdź również: Pipedrive, HubSpot czy Livespace – który CRM dla firmy wybrać?
Obowiązek wyboru i aktualizacji kodów PKD
Wskazanie odpowiednich kodów PKD jest obligatoryjne dla każdego przedsiębiorcy, niezależnie od formy organizacyjno-prawnej prowadzonej działalności. Obowiązek ten dotyczy zarówno osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, rejestrowanych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), jak i spółek prawa handlowego oraz innych podmiotów podlegających wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).
Deklarowanie kodów PKD różni się w zależności od formy prawnej przedsiębiorstwa. Osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą ma obowiązek wskazać jeden kod PKD dla działalności dominującej, generującej największy udział w przychodach, a dodatkowo może zadeklarować dowolną liczbę kodów dla działalności pobocznych.
Natomiast w przypadku spółek prawa handlowego obowiązuje limit ilościowy – łączna liczba kodów PKD nie może przekroczyć dziesięciu, przy czym jeden z nich musi być oznaczony jako wiodący. Odzwierciedla to odmienne podejście ustawodawcy do różnych form prowadzenia działalności gospodarczej, uwzględniając specyfikę i skalę operacji charakterystycznych dla jednoosobowych działalności oraz spółek handlowych.
Sprawdź również: Wniosek do GUS o ustalenie PKWiU – jak go złożyć?
Procedura zmiany kodów PKD
Zmiana kodów PKD jest dopuszczalna w każdym momencie prowadzenia działalności gospodarczej. Dla przedsiębiorców indywidualnych procedura polega na złożeniu odpowiednio wypełnionego formularza CEIDG-1 w terminie 7 dni od dnia zaistnienia zmiany. W przypadku spółek proces jest bardziej złożony i zależy od zakresu dokonywanej modyfikacji.
Jeżeli zmiana oznaczeń PKD mieści się w ramach dotychczasowej działalności gospodarczej (np. zmiana klasy lub podklasy przy zachowaniu wyższych grup oznaczeń), nie wymaga to zmiany umowy spółki. Jednakże w sytuacji, gdy spółka całkowicie zmienia branżę lub gdy działalność dotychczas uboczna staje się wiodącą, konieczna jest modyfikacja umowy spółki. Zgłoszenie zmiany do KRS powinno nastąpić w terminie 7 dni od dnia podjęcia uchwały o zmianie umowy spółki, z wykorzystaniem systemu PRS (Portal Rejestrów Sądowych).
Sprawdź również: Jak sprzedać firmę usługową B2B i o czym musisz pamiętać?
Konsekwencje prawne nieprawidłowości w zakresie PKD
Prowadzenie działalności gospodarczej wykraczającej poza zadeklarowane kody PKD może skutkować odpowiedzialnością na gruncie kodeksu wykroczeń. Zgodnie z art. 601 tej ustawy, niedopełnienie obowiązku zgłaszania do ewidencji działalności gospodarczej zmian objętych wpisem podlega karze grzywny albo ograniczenia wolności.
Warto zauważyć, że choć niektórzy przedsiębiorcy, w obawie przed potencjalną odpowiedzialnością, decydują się na wpisywanie kodów PKD “na zapas”, takie działanie, mimo że nie pociąga za sobą ryzyka kary, jest nieuzasadnione. Kody PKD można bowiem aktualizować w każdej chwili, korzystając z odpowiednich formularzy online.
Precyzyjne określenie kodów PKD ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa w obrocie gospodarczym oraz dla celów statystycznych i podatkowych. Rekomenduje się holistyczne podejście do wyboru kodów, uwzględniające wszystkie aspekty prowadzonej działalności, co pozwoli na uniknięcie potencjalnych komplikacji prawnych i administracyjnych w przyszłości.
redakcja
